Przez następne 12 miesięcy przedsiębiorcy będą mogli zgłosić żądanie zbycia na ich rzecz prawa
własności gruntu, do którego obecnie przysługuje im prawo użytkowania wieczystego. Żądanie to
będzie wiążące dla właściciela. Biorąc pod uwagę ograniczenia cechujące użytkowanie wieczyste,
w szczególności obowiązek uiszczania opłaty rocznej oraz limitowany czas trwania tego prawa, warto
zastanowić się nad wykorzystaniem tego uprawnienia i zapewnieniem sobie silnego i trwałego prawa
do gruntu.
Uprawnienie do nabycia będzie przysługiwało niezależnie od przeznaczenia gruntu
Uprawnienie użytkownika wieczystego do nabycia własności gruntu będzie obejmowało grunty
o każdym przeznaczeniu. Nie oznacza to jednak, że nie będzie tu żadnych ograniczeń. Nabycia
własności nie będzie można domagać się w odniesieniu do nieruchomości:
− oddanych w użytkowanie wieczyste po 31 grudnia 1997 r.;
− w odniesieniu do których użytkownik wieczysty nie wykonał zobowiązania do ich zabudowania,
określonego w umowie lub decyzji o oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie
wieczyste;
− położonych na terenie portów i przystani morskich;
− wykorzystywanych na prowadzenie rodzinnego ogrodu działkowego,
− niezabudowanych.
Ponadto nie będzie możliwości żądania przeniesienia własności na rzecz użytkownika wieczystego,
w toku postępowania o rozwiązanie użytkowania wieczystego. Postępowanie takie może być wszczęte,
gdy użytkownik korzysta z gruntu w sposób sprzeczny z treścią umowy albo decyzji o oddaniu
nieruchomości w użytkowanie wieczyste, w szczególności nie zabudowuje nieruchomości w wymagany
sposób.
…. i będzie odpłatne
W odniesieniu do gruntów będących własnością Skarbu Państwa sposób ustalenia ceny nabycia
własności jest określony w ustawie. I tak, w przypadku jednorazowej zapłaty, cena wynosić będzie
dwudziestokrotność stawki procentowej opłaty rocznej, w przypadku zaś rozłożenia zapłaty na raty –
dwudziestopięciokrotność stawki procentowej opłaty rocznej.
W odniesieniu do nieruchomości jednostek samorządu terytorialnego kryteria ustalenia ceny nabycia
będą określane w uchwałach odpowiednich organów tych samorządów. Obliczona w ten sposób cena
nie będzie jednak mogła być niższa niż dwudziestokrotność opłaty rocznej ani też wyższa niż wartość
nieruchomości gruntowej określona na dzień zawarcia umowy sprzedaży. Samorządy będą miały
4 miesiące na podjęcie tych uchwał. Jeżeli tego w tym terminie nie uczynią, będą miały zastosowanie
zasady ustalenia ceny za nieruchomości Skarbu Państwa.
Co istotne, podstawą ustalania ceny nabycia będzie zasadniczo wartość danej nieruchomości ustalona
na dzień sprzedaży. Tym samym stawka opłaty rocznej przyjęta do celów nabycia własności będzie się
najczęściej różnić od tej, jaką użytkownik wieczysty uiszczał za poprzednie okresy.
Trzeba będzie uważać na limity pomocy publicznej
Nowe przepisy nie uchybiają regulacjom w zakresie pomocy publicznej. Możliwość nabycia własności
nieruchomości po cenie niższej niż rynkowa jest bowiem zasadniczo kwalifikowana jako pomoc
publiczna udzielana przedsiębiorcom. W przypadku więc, gdyby obniżka ceny nieruchomości
wynikająca z wprowadzonych regulacji skutkowała przekroczeniem uzyskanej przez danego
przedsiębiorcę progów pomocy publicznej de minimis, przedsiębiorca taki będzie musiał dopłacić do
ceny nabycia kwotę odpowiadającą przekroczeniu tych progów.
