<\/p>\n\n\n\n
W uchwale z 12 stycznia 2022 r. (sygn. III CSP 24\/22) S\u0105d Najwy\u017cszy uzna\u0142, i\u017c tak zwany zakaz czynno\u015bci z samym sob\u0105 obejmuje tak\u017ce sytuacje, w kt\u00f3rych pe\u0142nomocnik sp\u00f3\u0142ki reprezentuj\u0105cy j\u0105 przy danej czynno\u015bci zosta\u0142 ustanowiony przez osob\u0119 dzia\u0142aj\u0105c\u0105 za drug\u0105 stron\u0119 tej\u017ce czynno\u015bci. Uchwa\u0142a zas\u0142uguje na szczeg\u00f3ln\u0105 uwag\u0119 cz\u0142onk\u00f3w zarz\u0105d\u00f3w sp\u00f3\u0142ek wchodz\u0105cych w sk\u0142ad grup kapita\u0142owych, gdzie przypadki udzia\u0142u tych samych os\u00f3b po obu stronach czynno\u015bci pomi\u0119dzy sp\u00f3\u0142kami z danej grupy s\u0105 dosy\u0107 cz\u0119ste.<\/p>\n\n\n\n
Czym jest tak zwany zakaz czynno\u015bci z samym sob\u0105?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Sytuacja, w kt\u00f3rej ta sama osoba dzia\u0142a za r\u00f3\u017cne strony czynno\u015bci prawnej, najcz\u0119\u015bciej wi\u0105\u017ce si\u0119 konfliktem interes\u00f3w i ryzykiem naruszenia praw jednej ze stron. Z tego wzgl\u0119du ustawodawca przyj\u0105\u0142, \u017ce ta sama osoba nie mo\u017ce dzia\u0142a\u0107 jako pe\u0142nomocnik dw\u00f3ch stron czynno\u015bci prawnej. Podobnie osoba taka nie mo\u017ce dzia\u0142a\u0107 jako pe\u0142nomocnik w ramach czynno\u015bci dokonywanej z samym sob\u0105 jako drug\u0105 stron\u0105 tej czynno\u015bci. Wyj\u0105tkami od tych ogranicze\u0144 s\u0105 sytuacje, gdy:<\/p>\n\n\n\n – pe\u0142nomocnictwo wyra\u017anie dopuszcza dokonanie czynno\u015bci przez pe\u0142nomocnika w sytuacji, gdy jest on drug\u0105 stron\u0105 tej czynno\u015bci lub te\u017c reprezentuje drug\u0105 stron\u0119,<\/p>\n\n\n\n – dokonywana czynno\u015b\u0107 ma tak\u0105 tre\u015b\u0107, \u017ce wy\u0142\u0105czona jest mo\u017cliwo\u015b\u0107 pokrzywdzenia strony reprezentowanej przez pe\u0142nomocnika.<\/p>\n\n\n\n Nawet je\u017celi czynno\u015b\u0107 dokonana zosta\u0142a z naruszeniem omawianego zakazu, nie jest ona bezwzgl\u0119dnie niewa\u017cna. Ustawodawca dopu\u015bci\u0142 bowiem mo\u017cliwo\u015b\u0107 p\u00f3\u017aniejszego potwierdzenia takiej czynno\u015bci przez mocodawc\u0119 i to z moc\u0105 wsteczn\u0105.<\/p>\n\n\n\n W orzecznictwie utrwali\u0142a si\u0119 praktyka odpowiedniego stosowania powy\u017cszych ogranicze\u0144 do dzia\u0142ania os\u00f3b w charakterze organ\u00f3w os\u00f3b prawnych. W odniesieniu do cz\u0142onk\u00f3w zarz\u0105d\u00f3w sp\u00f3\u0142ek kapita\u0142owych kwestia ta budzi wiele w\u0105tpliwo\u015bci, w szczeg\u00f3lno\u015bci w zakresie tego jak odpowiednio stosowa\u0107 wyj\u0105tek dotycz\u0105cy wyra\u017anego zezwolenia przez sp\u00f3\u0142k\u0119 na dokonanie czynno\u015bci.<\/p>\n\n\n\n Co wynika z uchwa\u0142y S\u0105du Najwy\u017cszego?<\/strong><\/p>\n\n\n\n W powo\u0142anej uchwale S\u0105d Najwy\u017cszy potwierdzi\u0142, \u017ce zakaz dokonywania czynno\u015bci pomi\u0119dzy stronami reprezentowanymi przez te same osoby:<\/p>\n\n\n\n – mimo tego, \u017ce zasadniczo dotyczy pe\u0142nomocnik\u00f3w, rozci\u0105ga si\u0119 na sytuacje, w kt\u00f3rych ta sama osoba dzia\u0142a jako cz\u0142onek zarz\u0105du sp\u00f3\u0142ki jednej strony oraz jako organ lub przedstawiciel drugiej strony,<\/p>\n\n\n\n – ma zastosowanie tak\u017ce do prokurent\u00f3w sp\u00f3\u0142ki w sytuacji, gdy jedn\u0105 stron\u0119 reprezentuje prokurent, a druga strona reprezentowana jest przez t\u0119 sam\u0105 osob\u0119, ale dzia\u0142aj\u0105c\u0105 jako jej organ lub przedstawiciel,<\/p>\n\n\n\n – obejmuje nie tylko sytuacje, w kt\u00f3rych ta sama osoba dzia\u0142a po dw\u00f3ch stronach danej czynno\u015bci, ale tak\u017ce takie, gdzie osoba dzia\u0142aj\u0105ca po jednej stronie bra\u0142a udzia\u0142 w umocowaniu osoby dzia\u0142aj\u0105cej po drugiej stronie (np. osoba A dzia\u0142aj\u0105ca za sp\u00f3\u0142k\u0119 1 umocowa\u0142a jako cz\u0142onek zarz\u0105du sp\u00f3\u0142ki 2 osob\u0119 B do reprezentowania sp\u00f3\u0142ki 2 w ramach tej samej czynno\u015bci).<\/p>\n\n\n\n Jakie s\u0105 skutki uchwa\u0142y S\u0105du Najwy\u017cszego?<\/strong><\/p>\n\n\n\n Uchwa\u0142a formalnie nie wi\u0105\u017ce s\u0105d\u00f3w w innych sprawach. Wydaje si\u0119 te\u017c, \u017ce nie zamknie ona ostatecznie spor\u00f3w co do zastosowania zakazu czynno\u015bci z samym sob\u0105 do organ\u00f3w sp\u00f3\u0142ek kapita\u0142owych. Niew\u0105tpliwie jednak stanowisko S\u0105du Najwy\u017cszego wyra\u017cone w uchwale powinno by\u0107 brane pod uwag\u0119 przy kszta\u0142towaniu praktyki w zakresie dokonywania czynno\u015bci pomi\u0119dzy sp\u00f3\u0142kami z jednej grupy kapita\u0142owej. W szczeg\u00f3lno\u015bci rozwa\u017cy\u0107 nale\u017cy:<\/p>\n\n\n\n – zapewnienie, aby w umowach zawieranych pomi\u0119dzy sp\u00f3\u0142kami z danej grupy osoby dzia\u0142aj\u0105ce czy te\u017c umocowuj\u0105ce do dokonania okre\u015blonej czynno\u015bci w ramach jednej sp\u00f3\u0142ki nie bra\u0142y udzia\u0142u w dzia\u0142aniu innej sp\u00f3\u0142ki, ani w umocowaniu os\u00f3b dzia\u0142aj\u0105cych za inn\u0105 sp\u00f3\u0142k\u0119 (np. osoby reprezentuj\u0105ce sp\u00f3\u0142k\u0119 A lub udzielaj\u0105ce umocowania do dzia\u0142ania za t\u0119 sp\u00f3\u0142k\u0119 nie powinny reprezentowa\u0107 sp\u00f3\u0142ki B ani bra\u0107 udzia\u0142u w udzielaniu umocowania do reprezentowania sp\u00f3\u0142ki B w ramach tej samej czynno\u015bci),<\/p>\n\n\n\n – dokonanie przegl\u0105du um\u00f3w zawartych w przesz\u0142o\u015bci w ramach danej grupy kapita\u0142owej pod k\u0105tem ogranicze\u0144 wynikaj\u0105cych z uchwa\u0142y S\u0105du Najwy\u017cszego oraz w razie konieczno\u015bci, potwierdzenie czynno\u015bci dokonanych w przesz\u0142o\u015bci z naruszeniem tych ogranicze\u0144. Powinno to le\u017ce\u0107 na sercu szczeg\u00f3lnie tym osobom, kt\u00f3re w przesz\u0142o\u015bci dzia\u0142a\u0142y po ro\u017cnych stronach tej samej czynno\u015bci, albowiem konsekwencje ewentualnej wadliwo\u015bci mog\u0105 by\u0107 dla nich i dla ich osobistego maj\u0105tku szczeg\u00f3lnie dotkliwe. Brak potwierdzenia czynno\u015bci przez reprezentowan\u0105 sp\u00f3\u0142k\u0119 mo\u017ce bowiem wi\u0105za\u0107 si\u0119 z osobist\u0105 odpowiedzialno\u015bci\u0105 za zobowi\u0105zania zaci\u0105gni\u0119te w ramach danej czynno\u015bci.<\/p>","protected":false},"excerpt":{"rendered":" W uchwale z 12 stycznia 2022 r. (sygn. III CSP 24\/22) S\u0105d Najwy\u017cszy uzna\u0142, i\u017c tak zwany zakaz czynno\u015bci z samym sob\u0105 obejmuje tak\u017ce sytuacje, w kt\u00f3rych pe\u0142nomocnik sp\u00f3\u0142ki reprezentuj\u0105cy j\u0105 przy danej czynno\u015bci zosta\u0142 ustanowiony przez osob\u0119 dzia\u0142aj\u0105c\u0105 za drug\u0105 stron\u0119 tej\u017ce czynno\u015bci. Uchwa\u0142a zas\u0142uguje na szczeg\u00f3ln\u0105 uwag\u0119 cz\u0142onk\u00f3w zarz\u0105d\u00f3w sp\u00f3\u0142ek wchodz\u0105cych w sk\u0142ad […]<\/p>","protected":false},"author":2,"featured_media":0,"comment_status":"closed","ping_status":"open","sticky":false,"template":"","format":"standard","meta":[],"categories":[1],"tags":[],"_links":{"self":[{"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6502"}],"collection":[{"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/posts"}],"about":[{"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/types\/post"}],"author":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/users\/2"}],"replies":[{"embeddable":true,"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/comments?post=6502"}],"version-history":[{"count":2,"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6502\/revisions"}],"predecessor-version":[{"id":6508,"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/posts\/6502\/revisions\/6508"}],"wp:attachment":[{"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/media?parent=6502"}],"wp:term":[{"taxonomy":"category","embeddable":true,"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/categories?post=6502"},{"taxonomy":"post_tag","embeddable":true,"href":"https:\/\/legalio.pl\/en\/wp-json\/wp\/v2\/tags?post=6502"}],"curies":[{"name":"wp","href":"https:\/\/api.w.org\/{rel}","templated":true}]}}